Kalbin sinirsel iletim sisteminin ve kasının çalışmasını incelemek üzere kalpte meydana gelen elektrik faaliyetinin kaydedilmesi. Bu kayıt aracılığı ile elde edilmiş grafiğe Elektrokardiyogram, kullanılan alete ise Elektrokardiyograf denir. Bir akım yükselteci tarafından yükseltilen kalbin gerilimleri özel bir kâğıt üzerine kaydedilir.
Bu makine ilk defa Hollandalı fizyolog Willem Einthoven tarafından kullanılmıstır ve bu keşfiyle Tıp Nobel Ödülü kazandı.
Geliştirilen bu ilk cihaz 270 kg ağırlığındaydı. Ama bu cihaz geliştirildikçe küçüldü ve artık günümüzde elle taşınabilen EKG cihazlarının ağırlığı 1 kg'ın altına inmiştir. Bu cihazların çalışma prensipleri de Einthoven'in ilk cihazındakine benzer. Son zamanlarda bu sahaya bilgisayarlar da girmiş bulunmaktadır. Ayrıca EKG'yi aynı anda hem kağıda kaydetmek hem de görüntülemek (bir ekranda) mümkündür. Elde edilen bilgileri anında değerlendirip rapor veren cihazlar da mevcuttur.
Myokard dediğimiz kalp kası kendi başına kasılma özelliğine sahiptir. Kalbin sinüs düğümü adı verilen noktasından çıkan düzenli uyarılar özel bir iletim yolu takip ederek kas (myokard) hücrelerine varır. Dinlenmekteyken elektrik bakımından sakin (polarize) durumda olan hücreler, gelen uyarı ile uyarılarak (depolarize olarak) kasılırlar ve boyları kısalır. Böylece kalp odacıklarını çevreleyen myokardın bütünü kasarak içindeki kanı pompalar. Bu kalp kasılmasına sistol denir. Myokard hücreleri çok kısa süren bu kasılma döneminden sonra hemen eski elektrik yüklerini kazanarak tekrar sakin (polarize) duruma geçerler yani gevşer ve bu kalp gevşemesine diastol denir. Bu olay nabız sayısı kadar tekrarlanır. Nabız sayısı 60 olan kişide bu Depolarizasyon-Repolarizasyon olayı dakikada 60 defa tekrarlanır. Kalbin elektrik faaliyeti ile meydana gelen potansiyel değişiklikleri, kalp çevresindeki dokuların ve özellikle kanın yardımı ile bütün vücuda aynı anda yayılır.
Vücudun çeşitli yerlerine konan iletici uçlar (elektrotlar) aracılığı ile ortaya çıkan elektrik değişiklikleri EKG cihazi vasıtasıyle yükseltilerek kaydedilir. Her bir değişik bölge için çizdirilen elektrokardiyogram eğrisine derivasyon denmektedir. Normal EKG'de 12 ayrı derivasyonun kaydı yapılır.
Elektrodların yerleşim yerleri:
Önce hastanın kol ve bacaklarına elektrotlar bağlanır.
1. derivasyon, sol kol-sağ kol arasındaki farkı;
2. derivasyon, sağ kol-sol bacak arasındaki farkı;
3. derivasyon, sol kol-sol bacak arasındaki farkı gösterir.
Bunlara standart derivasyonlar denir.
Ayrıca yükseltilmiş (augmented) derivasyonlar vardır ki bunlarda vücudun üç elemanından (kol ve bacakların üçünden) gelen akımlar sıfıra indirgenip dördüncüsünden gelen akım kaydedilir.
Bunlar da üç tanedir:
- aVR (sağ kol),
- aVL (sol kol)
- aVF (sol bacak).
Göğüs çevresinden alınan 6 çeşit derivasyon daha vardır :
(V1, V2, V3, V4, V5 ve V6).
Bu şekilde kaydedilen 12 derivasyon sırasıyla kâğıt üzerine geçirilir. Kalbin çeşitli bölgelerinin rahatsızlıkları değişik derivasyonlarda belli değişiklikler meydana getirirler ve hekimin kalp rahatsızlığının cinsini ve bölgesini teşhiste yardımcı olurlar.
Normal bir EKG'de P, QRS ve T diye adlandırılan 3 dalga ve bunlar arasında düz çizgiler vardır. Bu dalga ve çizgilerdeki değişiklikler normalden
sapmaları gösterir.
- P dalgası ventrikülün (kulakçıkların) uyarılması ile kasılmasını gösterir.
- QRS dalgası atriumlara (karıncıklara) geçen uyarının bunları kasmasını gösterir.
- T dalgası atriumların (karıncıkların) polarize (sakin - gevşeme) hale gelmesini gösterir.
Dalgalar arasındaki mesafeler dalgaların süresi yükseklikleri (voltajları), şekilleri, düzenli olarak birbirlerini takip etmelerindeki değişiklikler kalpte olabilecek yapı değişikliğini veya hastalığı gösterebilir.
0 yorum:
Yorum Gönder