HİPERTANSİYON ( TANSİYON YÜKSEKLİĞİ )

Hipertansiyon Yada Tansiyon Yüksekliği Nedir?
Kan basıncının istenilen değerlerin üzerinde olması durumu hipertansiyon olarak tanımlanır. Kan basıncı sistolik (büyük tansiyon) ve diyastolik (küçük tansiyon) basınç olarak iki farklı değerden oluşur.
Normal kan basıncı değerleri sistolik için 120 mmHg, diyastolik için ise en çok 80 mmHg olmalıdır.
Sistolik 140, diyastolik 90 mmhg üzeri değerler ise hipertansiyon olarak kabul edilmektedir.
140/90-120/80 arası değerler prehipertansiyon yani tansiyon öncesi dönem olarak kabul edilmektedir.
Bu gruptaki hastalarda hipertansiyonlu hastalar gibi yakından takip edilmelidir.

Hipertansiyonun Sıklığı Nedir?
Türkiye'de 28 yaşın üzerindeki erişkin erkeklerin %49' unda, erişkin kadınların %56'sında kan basıncı yüksekliği vardır.
Bir başka deyişle ülkemizde yaklaşık 16.3 milyon insanın hipertansiyonlu olduğu söylenebilir.
Bu nedenle toplumun her yaş grubundan bireyler yılda en az bir kez tansiyonlarını kontrol ettirmelidirler.

Hipertansiyon Belirtileri Nelerdir?
Hipertansiyon pek çok zaman belirti vermeyebilir, bu nedenle yüksek tansiyonu olan insanlar durumlarının farkında olmayabilir.
En sık belirtiler baş ve ense ağrısı, baş dönmesi, çarpıntı, burun kanaması ve nefes darlığıdır.
Bunların haricinde halsizlik, sık idrara çıkma, kas krampları da görülebilir.
Hiçbir belirti olmadan da hipertansiyon olabileceğinden ergenlik sonrası dönemde en az yılda bir kez tansiyon ölçtürülmelidir.

Hipertansiyonun Zararları Nelerdir?
Hipertansiyon, beyin kanaması, felç, kalp yetersizliği ve kalp krizi, böbrek yetersizliği, görme kaybı gibi hastalıklara neden olabilir.
Bu hastalıklar uzun dönemli ve kontrolsüz hipertansiyonun sonucunda ortaya çıkan durumlardır. Kontrolsüz tansiyon yüksekliği damar sertliğine (ateroskleroz) ve dolayısı ile felç ve kalp krizi gibi damar tıkanıklığı nedeniyle oluşan hastalıklara yol açmaktadır.
Yine uzun dönemde böbrek yetersizliği ve görme bozuklukları kontrolsüz hipertansiyonun olumsuz sonuçlarıdır. Hipertansiyon kalp kasının yükünü artırdığından, kalp kaslarında kalınlaşma ve uzun dönemde de kalp büyümesi ve kalp yetersizliği ile sonuçlanabilmektedir.
Kısacası yüksek tansiyon tedavi edilmez ise ölümcül sonuçları olan bir hastalıktır.
Tüm bunlara rağmen kan basıncı değerleri normal sınırlarda tutulan hipertansiyon hastalarında bu hastalıkların oluşması önlenebilir.

Hipertansiyon Tedavisi Nasıldır?
Hipertansiyon tedavisi ömür boyudur, tedavide kullanılan ilaçlarla kan basıncı normal sınırlara düşer ancak tedavi kesilirse kan basıncı yine eski değerlerine ulaşacaktır. Bu nedenle tedaviye ara verilmemeli, en az yılda bir kez doktora kontrole gidilmelidir.
İlaçların yanında uygulanacak bazı hayat tarzı değişikliklerinin de tansiyon kontrolünde önemli rolleri vardır.
Sigaranın bırakılması, fazla kiloların kaybedilmesi, alkol tüketiminin kesilmesi, düzenli egzersiz program uygulanması, tuz alımının kısıtlanması, potasyum içeriği fazla besinlerin tüketilmesi (muz, patates, kuru meyveler), uygun diyet yapılması, stresten uzak durulması, ilaçların düzenli olarak kullanılması ve düzenli doktor kontrolüne gidilmesi mutlaka dikkat edilmesi gereken konulardır.

Bazen tek başına sigaranın bırakılması ve fazla kiloların verilmesi tansiyonun kontrol altına alınmasında yeterli olabilmekte ve ilaçların azaltılması ya da kesilmesini sağlayabilmektedir.
Bu nedenle hipertansiyonu olan hastaların hayat düzenlerinde önemli değişikliklere gitmeleri gerekmektedir.

Bir yakınımda hipertansiyon var, benim kullandığım ilacı ona da verebilir miyim?
Hayır, kesinlikle böyle bir davranışta bulunmayınız, bulunanları da uyarınız. Sizin için uygun olan bir ilaç bir başkası için zararlı olabilir, bu nedenle yakınınızın bir doktora başvurmasını öneriniz.
Kan basıncımı evimde ölçebilir miyim?
Kan basıncının nasıl ölçüleceği konusunda yeterli bilgiyi bir doktor veya eğitim programından öğrenmeye çalışınız. Bilek ve koldan kan basıncı ölçen elektronik aletler de kullanılabilir; ancak bu aletlerin güvenilirliğini anlamak amacı ile civalı bir tansiyon aleti ile alınan değerlerle karşılaştırmasının yapılması uygun olur. Ayrıca bilekten ölçen cihazların, kabaca fikir vermekle birlikte, güvenilirlikleri sınırlıdır. En doğru sonuç veren aletler civalı ölçüm cihazlarıdır.
Tansiyon ölçülürken nelere dikkat etmeliyim?
Kan basıncı ölçülmeden önce en az beş dakika dinlenmelisiniz. Son yarım saat içinde kahve, kola gibi kafeinli içecekler veya sigara içmemiş olmalısınız. Tansiyon aletiniz kolunuzun çevresini ve boyunu yeterli olarak sarmalıdır, dinleme cihazını (steteskop) tansiyon aletinin manşonu altına sokmamalısınız.

Hipertansiyon tedavisinde kullanılan ilaçların yan etkileri var mıdır?
Her ilacın kendine özgü yan etkileri olabilir. Kullandığınız ilaçların yan etkileri konusunda doktorunuza danışınız, ancak genel olarak söylemek gerekirse tedaviden elde edilecek yarar ilacın olası zararından çok daha fazladır. Bu nedenle hipertansiyon tedavisi için verilen ilaçlar düzenli olarak kullanılmalıdır.